Wat houdt de overeenkomst van opdracht in?
IoT Juristen heeft de laatste tijd een aantal overeenkomsten van opdracht opgemaakt voor cliënten. Ondanks het feit dat de inhoud van de overeenkomsten uiteenlopen, zijn er een aantal standaard bepalingen die de wetgever over deze overeenkomst heeft geregeld. Middels deze blog zullen wij die bepalingen over de overeenkomst van opdracht uit een zetten. Hierbij zal er worden ingegaan op de betekenis van de overeenkomst van opdracht, de betrokken partijen, de rechten en verplichtingen van de betreffende partijen en tot slot de beëindiging van de overeenkomst.
Overeenkomst van opdracht
De overeenkomst van opdracht is een bijzondere overeenkomst dat gestationeerd is vanaf artikel 7:400 e.v. BW. Het is een overeenkomst die wordt aangegaan door twee partijen voor het verrichten van werkzaamheden. Deze werkzaamheden zijn niet te kwalificeren als arbeidsovereenkomst, het maken van werk van stoffelijke aard (aannemingsovereenkomst), het bewaren van zaken, het uitgeven van werken of het vervoeren of doen vervoeren van personen of zaken. Je kan hierbij denken aan het gebruik maken van de werkzaamheden/diensten van advocaten/juristen, deskundigenadvies, designers en tekstschrijvers.
De overeenkomst van opdracht kan van alles inhouden, zolang er aan de standaardregels van dwingend recht wordt gehouden. De betrokken partijen kunnen buiten de dwingende regels om zelf bepalen wat de inhoud van de overeenkomst is en dienen de regels van artikel 7:400 e.v. BW als handvaten voor de totstandkoming van de overeenkomst van opdracht.
De partijen
Bij de overeenkomst van opdracht zijn er twee partijen (kunnen meer zijn) betrokken: de opdrachtgever en de opdrachtnemer. De opdrachtgever komt met het verzoek om gebruik te willen maken van de werkzaamheden/diensten van de opdrachtnemer, als de opdrachtnemer het verzoek accepteert is er een overeenkomst van opdracht tot stand gekomen.
Rechten en plichten opdrachtgever
Rechten
De opdrachtgever heeft recht om op grond van de overeenkomst een voltooide opdracht te krijgen. Daarnaast moet de opdrachtgever op de hoogte worden gehouden van de uitvoering van de werkzaamheden en de datum van afronding van de werkzaamheden. Wanneer de opdrachtgever om een specifiek expertise/beroep van een persoon heeft verzocht en dit ook is toegewezen, dient de betreffende persoon ook de werkzaamheden zelf uit te voeren.
Plichten
De opdrachtgever is gehouden zich als goed opdrachtgever te gedragen, dit staat overigens niet in de wet en is een soort van ongeschreven regel. Daarnaast dient de opdrachtgever de opdrachtnemer te betalen voor zijn verrichte werkzaamheden (loon) en de onkosten die daarmee verbonden zijn. De onkosten is de opdrachtgever alleen verplicht te betalen als deze naar redelijkheid voor vergoeding in aanmerking komen, deze staan dus los van het loon die de opdrachtgever verschuldigd is aan de opdrachtnemer. Ook is de opdrachtgever verplicht de schade te vergoeden die is ontstaan door het verwezenlijken van een aan de opdracht verbonden gevaar die niet aan de opdrachtnemer toe te rekenen is. Overigens zijn de voorwaarden voor toekenning van schade aan een professionele opdrachtnemer hoger dan voor een niet-professionele opdrachtnemer.
Rechten en plichten opdrachtnemer
Rechten
De opdrachtnemer heeft recht op betaling (loon) voor de verrichte werkzaamheden en de daarbij verbonden onkosten worden naar redelijkheid vastgesteld. Daarnaast heeft de opdrachtnemer recht op schade die is ontstaan door het verwezenlijken van een aan de opdracht verbonden gevaar die niet aan de opdrachtnemer toe te rekenen is. Overigens zijn de voorwaarden voor toekenning van schade aan een professionele opdrachtnemer zwaarder dan voor een niet-professionele opdrachtnemer.
Plichten
De opdrachtnemer zal zich als goed opdrachtnemer moeten gedragen, daarbij zal hij bij de verrichte werkzaamheden de nodige zorg moeten dragen. Ook zal de opdrachtnemer de opdrachtgever op de hoogte moeten houden van de uitvoering van de werkzaamheden, inclusief zijn loon, eventuele gemaakte onkosten en de afronding van de werkzaamheden. Wanneer de opdrachtgever om een specifiek expertise/beroep van een persoon heeft verzocht en dit ook is toegewezen, dient de betreffende persoon ook de werkzaamheden zelf uit te voeren. Wel is het mogelijk dat de betreffende persoon hulp mag inschakelen van anderen personen, echter zal hij wil eindverantwoordelijke zijn voor de werkzaamheden.
Beëindiging van de overeenkomst van opdracht
De overeenkomst van opdracht eindigt in beginsel als de opdracht is voltooid, voordat de opdracht is voltooid kunnen partijen de overeenkomst opzeggen. Er gelden wel andere regels voor de opdrachtgever als voor de opdrachtnemer.
Opdrachtgever
De opdrachtgever kan op elk moment de overeenkomst opzeggen, echter geldt bij vroegtijdige opzegging wel een redelijke compensatie voor de tot de opzegging toe verrichte werkzaamheden. Deze compensatie is alleen van toepassing op de professionele opdrachtgever en is niet van toepassing op een natuurlijke persoon die niet in uitoefening is van een beroep of bedrijf. Dit zal wel naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid moeten worden beoordeelt (door de rechter), aangezien het soms onaanvaardbaar is dat er geen compensatie wordt betaald. Daarnaast kan de dood van de opdrachtgever alleen de overeenkomst doen eindigen als dit de overeenkomst overeen is gekomen.
Opdrachtnemer
De opdrachtnemer die in uitoefening is van een beroep of bedrijf kan de overeenkomst van opdracht alleen opzeggen, als er gewichtige redenen voor zijn, de duur voor onbepaalde tijd is aangegaan en door volbrenging de overeenkomst niet eindigt. Tot slot eindigt een overeenkomst van opdracht door de dood van de opdrachtnemer, met als voorwaarde dat de opdracht specifiek voor de overleden persoon geldt.
Ben je een opdrachtgever of een opdrachtnemer? Wil je een overeenkomst van opdracht opstellen of heb je advies hierover nodig? Neem dan contact op met een van onze juristen.
Bron: H.N. Schelhaas & A.J. Verheij (red.), Bijzondere overeenkomsten, Deventer: Wolters Kluwer 2019.
Afbeelding: https://unsplash.com/@sctgrhm
