Deel 1: Moet Bitcoin een intrinsieke waarde hebben om de huidige prijs te rechtvaardigen?

Nee. Het antwoord op deze vraag is simpel van aard. Je hoeft niet persé een intrinsieke waarde te vertegenwoordigen wil je de waarde van iets bepalen. Laten wij kijken naar hoe men tegenwoordig de intrinsieke waarde van valuta berekent. 

De intrinsieke waarde van de traditionele valuta 
Traditionele valuta zoals Euro of Dollar vertegenwoordigen op dit moment ook geen intrinsieke waarde. Het is de waarde wat men via monetaire beleid bepaalt. In theorie is de waarde van één dollarbiljet niet meer dan de waarde van inkt en papier. 

In het jaar 1971 heeft de zogenoemde Nixon-schok ervoor gezorgd dat een serie economische maatregelen van de Amerikaanse president Richard Nixon, een eind maakten aan het systeem waarbij de waarde van dollar gekoppeld was aan de waarde van goud. Deze zogenaamde ‘goudstandaard’ hield op te bestaan. Goudstandaard wil zeggen dat op het moment wanneer de centrale bank $100 wilde uitprinten, dan moest daartegenover een x gram aan goud in je nationale reserves opgeslagen liggen. In dat jaar beëindigde de VS eenzijdig de koppeling tussen dollars en goud. Andere landen konden niet achterblijven dus volgde er een grote monetaire verandering. 

In de Verenigde Staten heb je De Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC). Het streven van deze nationale instelling is om garantie te geven over banktegoeden van mensen. Het is enigszins vergelijkbaar met het Europese depositogarantiestelsel. Zo een stelsel biedt bepaalde bescherming voor de tegoeden van mensen wanneer een bank failliet gaat. 

Medewerker van de FDIC, mevrouw Sheila Bair, zei over valuta het volgende “I don’t think we should ban it — the green bills in your pocket don’t have an intrinsic value, either. The value is based on what others think is its value. That’s true of any currency.”

De intrinsieke waarde van goud 
De volgende vraag die beantwoordt dient te worden is: of goud überhaupt een intrinsieke waarde heeft? In beginsel heeft goud geen intrinsieke waarde, het heeft dezelfde waarde als wat wij aan traditionele valuta geven. De schaarste creëert een vraag en aanbod probleem waardoor men de waarde manipulatief laat stijgen. Hoe weten wij dit? Op dit moment wordt de waarde van goud twee keer per dag (namelijk om 10:30 en 15:00) door de London Gold Fixingbepaald. Deeerste Gold Fixing was op 12 september 1919 om 11:00 uur. Op dat moment werd de prijs vastgesteld op ongeveer £5 (ongeveer €5,55 excl. inflatiecorrectie). 

De leden die aan deze vaststelling deelnemen zijn: Barclays, the Bank of China, Goldman Sachs, HSBC Bank USA, JPMorgan Chase, Morgan Stanley, Société Générale, Standard Chartered, Scotia-Mocatta (Scotiabank), the Toronto-Dominion Bank, en UBS.

Met andere woorden, je hebt een aantal partijen die niet kijken naar de intrinsieke waarde van goud. Echter kunnen zij door eigen bevindingen alsnog een waarde toekennen aan iets wat wij waardevol dienen te beschouwen. Wat nog opmerkelijker is, is het feit dat China vanaf 19 april 2016 een eigen methode hanteert om de waarde van goud te bepalen. China is de grootste goudproducent ter wereld en baseert de eigen goudkoers op de nationale valuta, de Chinese yuan. In de praktijk blijkt dat de speculatie groot invloed heeft op de waarde van de goudprijs. 

De zogenaamde Futures (Een future is een financieel contract tussen twee partijen die zich verbinden om op een bepaald tijdstip een bepaalde hoeveelheid van een product of financieel instrument te verhandelen tegen een vooraf bepaalde prijs) goudmarkt is vele malen groter dan de hoeveelheid fysiek goud die wordt verhandeld. Deze handelaren hebben niet de intentie om het onderliggend product (goud) daadwerkelijk te bezitten. 

Uit een recent verschenen onderzoek van de Deutsche Bank[1] blijkt dat de waarde van goud en zilver jarenlang structureel en op zeer grote schaal gemanipuleerd werden. Uit het document blijkt dat de werknemers van de bank in direct contact stonden met de handelaren van andere banken, waarbij er sprake was van interne prijsafspraken die ervoor zorgden dat de prijs kunstmatig beïnvloed werd. Het onderzoek toont aan dat onder andere de UBS, Barclays, Merrill Lynch, BNP Paribas en Standard Chartered zich schuldig hebben gemaakt aan marktmanipulatie.

Moet Bitcoin intrinsieke waarde hebben?
Om te beginnen wil ik nader uitdieppen wat de intrinsieke waarde van een product zo belangrijk maakt. Als wij kijken naar de volgende voorbeelden: Anno 2018 heeft ‘s werelds grootste vervoersbedrijf, Uber, geen enkele taxi’s in “eigen” bezit; produceert Facebook, het grootste mediabedrijf ter wereld, geen eigen content; heeft Alibaba, mondiaal de waardevolste online retailer, zelf geen voorraden; en de grootste huisverhuursite van de wereld, Airbnb, bezit geen enkel vastgoed. Met andere woorden je hoeft niet persé een product te hebben die de intrinsieke waarde van iets wat wij met z’n allen waardevol vinden bepaalt. In de technische en economische termen heeft iets een waarde als die toepassing kan vinden in het vergemakkelijken van dagelijkse activiteiten. In tegenstelling tot nationale valuta en enigszins goud kan men Bitcoin niet reproduceren. Het maximale aantal Bitcoins die ooit gedolven zal worden is slechts 21 miljoen. Bitcoin vind zijn toepassing in het vergemakkelijken van transacties tussen twee partijen, die elkaar niet kennen en zelfs niet hoeven te vertrouwen. Dit is een unieke werkwijze die ervoor zorgt dat een derde “betrouwbare” partij zoals een bank geen functie meer toekomt. Hierdoor kunnen twee partijen zonder tussenkomst van een “middleman” desgewenst met elkaar overeenkomsten sluiten en die tegelijkertijd executeren.


[1]Reuters, ‘Deutsche Bank to settle U.S. silver price-fixing litigation’, Reuters.com 14 April 2016.